ماجرای سفرهای بدون بازگشت ایرانیان به دو کشور ، تجربه دوبی را در باتومی و بلگراد تکرار نکنید! - هیو بلاگ

بیش از 6 هزار شهروند ایرانی در طول 5 ماه گذشته و همزمان با فراهم کردن تسهیلات صدور ویزا، به عنوان توریست وارد این کشور شده اند و بعضی آنها از بازگشت به کشور خودشان خودداری می نمایند و از دولت صربستان تقاضای پناهندگی می نمایند. مشکلاتی که در پی لغو ویزا با این دو کشور ایجاد شده است این زمزمه ها را قوت می بخشد که مقامات این دو کشور تصمیم به برقراری دوباره محدودیت ویزا برای این دو کشور بگیرند.

سرمایه گذاری و منافع مشترک

در چند سال اخیر علاوه بر موضوع لغو ویزا، عوامل دیگری باعث شده اند این دو کشور مقاصد پر طرفداری برای ایرانیان شوند. کارشناسان پاسخ های مختلفی برای این پرسش که چرا کشور کوچکی مثل گرجستان به یک باره تبدیل به اصلی ترین مقصد گردشگری ایرانیان می گردد، ارایه می نمایند. علی اصغر شالبافیان، کارشناس گردشگری در پاسخ به این سوال به اعتماد می گوید: گرجستان قوانین و آیین نامه های حوزه گردشگری خارجی را تسهیل کرد و همین موضوع برای سرمایه گذاران جذابیت هایی ایجاد کرد. البته در کنار این موضوع، بخشی از کسانی که قدرت جهت دهی به بازار سفر را دارند (مثل تور اپراتورها و مدیران آژانس ها و فعالان حوزه گردشگری) در حوزه های مختلف در گرجستان سرمایه گذاری کردند، به همین دلیل در پکیج تورهای خارجی که طراحی می نمایند منافع خود را هم در نظر می گیرند.

یکی از سرمایه گذارانی که تجربه هشت سال فعالیت در گرجستان داشته هم معتقد است: گرجستان نظامی را طراحی نموده که هر روز به سمت استواری و پایداری پیش می رود. همین ثبات باعث شده شرایط کار و تجارت در این کشور هر روز بهتر گردد. وقتی آمارهای سازمان ملل را در خصوص این کشور رصد می کنیم می بینیم که رتبه های بسیار خوب و بالایی در دنیا کسب نموده است. این نکات باعث شده که نه تنها ایرانی ها بلکه شهروندان کشورهای دیگر هم تمایل داشته باشند در این کشور سرمایه گذاری نمایند. مهم تر از همه این که فساد اداری در این کشور بسیار پایین است و در مقایسه با بسیاری کشورها از نظر شاخص های سلامت اداری شرایط مطلوبی دارد.

فقط ایرانی ها نیستند که تمایل به مهاجرت و سرمایه گذاری در گرجستان را دارند، بسیاری از شهروندان کشورهای عربی و چین و خاور دور هم جزو مهاجران این کشور هستند. به نوعی می گردد گفت گرجستان در حال حاضر شرایط 30 سال پیش دوبی را دارد، البته کارشناسان معتقدند این کشور در آینده شرایط مناسب تری از دوبی خواهد داشت. به دلیل این که قوانین با ثبات تری در مقایسه با قوانین امارات دارد.

سال 2000 دولت گرجستان به این نتیجه رسید که با رونق گردشگری می تواند اقتصاد کشورش را که پس از جدایی از شوروی سابق و بروز جنگ های داخلی، آسیب پذیر شده بود، احیا کند. امروز هم این کشور پس از 18 سال توانسته در زمینه توسعه زیر ساخت های گردشگری پیروز ظاهر گردد و آن قدر در حوزه سیاست و اقتصاد پیشرفت داشته باشد که به عنوان نخستین کشور از کشورهایی که از شوروی منفک شدند، به عضویت اتحادیه اروپا دربیاید (گرجستان در سال 2015 به پیمان شنگن پیوست و در حال حاضر عضو ناظر اتحادیه اروپا است) بسیاری معتقدند عضویت گرجستان در اتحادیه اروپا یکی از اصلی ترین انگیزه های ایرانیان برای مهاجرت به این کشور است. اما در بسیاری موارد این هجرت همراه با شناخت دقیق و آگاهی نیست. بسیاری از کارشناسان معتقدند شرایط بی ثبات اجتماعی و اقتصادی ایران باعث شده تا افرادی که امکان مهاجرت به کشورهای اروپایی و امریکایی را ندارند، همسایه شاقتصادی ایران را به عنوان مقصد مهاجرت انتخاب نمایند. مهاجران ایرانی گرجستان بیشتر در امر خرید و فروش و دلالی املاک و تورگردانی مشغول به کار می شوند، بسیاری هم مدت ها سرگردان می مانند تا بتوانند سرمایه لازم برای خرید یک ملک در این کشور را به دست بیاورند و مشاغل دیگری را برای کسب این سرمایه انتخاب می نمایند. به نظر می رسد موج مهاجرت و سفر به سمت گرجستان یک تندباد موقت باشد و با برقرار شدن محدودیت ویزا برای ایرانیان فروکش کند.

هجرت به سراب

موضوعی که امروز مطرح است نه تنها سفر به این کشور، که انتخاب آن به عنوان مقصد مهاجرت و سرمایه گذاری است. زمین در گرجستان ارزان است و قوانین مالکیت چندان سختگیرانه نیست. تا چند سال پیش مهاجران و سرمایه گذاران ایرانی حتی اجازه خرید و فروش زمین های کشاورزی در این کشور را هم داشتند. گرجستان نظام بیمه مناسبی دارد و به گفته کارشناسان زیربناهای مناسبی که دولت گرجستان ایجاد نموده است، باعث جذب سرمایه گذاران به سمت این کشور شده است. ایرانیان هم در شرایط فعلی به دلیل بی ثباتی اقتصاد ایران ترجیح می دهند در این کشور سرمایه گذاری نمایند. اما از طرفی گرجستان از نظر اقتصادی بازار بسیار محدودی دارد و تضمینی در کسب درآمد چشمگیر برای کسانی که در آن سرمایه گذاری می نمایند، وجود ندارد. اینها همه در حالی است که تنها تصویری که مهاجران از این کشور دارند، تصویری است که شرکت ها و سایت های مختلفی که در زمینه مهاجرت فعالیت می نمایند، به آنها می دهند و همین نا آگاهی از مقصد باعث بروز مشکلاتی برای مهاجران می گردد، مشکلاتی که متولی خاصی برای رسیدگی آنها وجود ندارد. کارشناسان وزارت امور خارجه در این رابطه می گویند: مهاجرت مربوط به حاکمیت هاست. حقوق مهاجران بعضا در موارد خاص که کشورها دچار بحران یا جنگ شوند، به وسیله مراجع بین المللی قابل پیگیری است اما کسانی که خودشان به هر دلیلی مهاجرت می نمایند، هیچ گونه تضمینی برای شان وجود ندارد که دچار مشکل نشوند. برای برطرف مشکلاتی هم که برایشان ایجاد می گردد باید به وسیله مراجع آن کشور اقدام نمایند.

یک مقام وزارت امور خارجه که نمی خواهد نام او در گزارش قید گردد به اعتماد می گوید: ما کشور مهاجر فرستی نیستیم، به همین دلیل مسئولیتی متوجه نهادهای داخل کشور نیست. در حال حاضر جمهوری اسلامی هیچگونه تعهدی برای فرستادن مهاجرین به خارج از کشور ندارد، مگر در موارد خاص که قوانین متقابل و قراردادهای متقابل بین کشورها برای اعزام متخصصین یا کارگرهای فنی و حرفه ای به خارج از کشور وجود داشته باشد. از سوی دیگر اگر مقصود از مهاجرت اقامت دایم و کسب تابعیت کشور دیگر باشد، قوانین تابعیتی ما بدون ترک تابعیت کشور ایران اجازه کسب تابعیت کشور دیگری را نمی دهند، کسی که میخواهد تابعیت کشور دیگری را کسب کند باید تابعیت ایران را ترک کند. این موضوع قوانین سختگیرانه ای هم دارد، یک امر تشویقی نیست که هر کسی مهاجرت کند دولت از او حمایت کند.

توصیه می کنم حتما قبل از تصمیم به مهاجرت مدتی اینجا زندگی کنید ؛ میلاد مدتی است به گرجستان مهاجرت نموده، می گوید بسیاری از کسانی که این کشور را به عنوان مقصد انتخاب می نمایند شناختی از آن ندارند و بعد از انتقال سرمایه شان با مشکلاتی روبه رو می شوند، همین است که تمام تلاشش را به کار بسته تا تجربه اش را در اختیار دیگران بگذارد، می گوید: بیشتر شرکت هایی که تبلیغ مهاجرت می نمایند، قصد اخاذی دارند، اما حجم تبلیغات شان به حدی است و شکل تبلیغات شان به گونه ای است که مردم به آنها اعتماد می نمایند.

سایت ها می گویند در گرجستان با خرید یک ملک به ارزش 35 هزار دلار امریکا، اقامت این کشور را اخذ کنید و پس از 6 سال شهروند دایم این کشور شوید. سایت ها می گویند در حال حاضر گرجستان عضو ناظر اتحادیه اروپاست و اگر تبدیل به عضو ثابت این اتحادیه گردد، ارزش ملکی که خریداری نموده اید، حداقل سه برابر خواهد شد. اما آنها که در این کشور سرمایه گذاری نموده اند یا به آن سفر نموده اند، نظر دیگری دارند و قاطعانه می گویند تبلیغات اینترنتی آدم ها را به سوی یک سراب راهنمایی می نمایند؛ سرابی که هر روز بر تعداد طرفدارانش افزوده می گردد. بسیاری از کسانی که از نزدیک شاهد شرایط ایرانی ها در کشورهایی مثل گرجستان بوده اند معتقدند نه تنها با مهاجرت ایرانی ها ارز و سرمایه از کشور خارج می گردد که شأن و صندلی بین المللی شهروندان ایرانی هم با برخوردهایی که با آنها می گردد، زیر سوال می رود. سرمایه ای که کشور 4 و نیم میلیون نفری گرجستان در اختیار دارد، کشاورزی و صنعت توریسم است که به خوبی توانسته آن را مدیریت کند و از همین طریق زمینه را برای جذب سرمایه های (انسانی و اقتصادی) خارجی فراهم کند. امروز سرمایه گذاران ایرانی در گرجستان در حال تکرار تجربه ای هستند که سال ها پیش در دوبی داشتند.