لیوری هواپیما، ترکیبی از رنگ و هنر در طول تاریخ ، بخش اول - هیو بلاگ

لوری هوایپما از کجا آغاز شد؟

با تکامل هواپیما پس از جنگ جهانی دوم، این وسیله تبدیل به ابزاری برای ارائه هویت شرکت ها و نام تجاری آن ها شده و در بین نمونه هایی برای برجسته ترین مدهای روز نهاده شد. این موضوع تا آنجایی پیش رفت که محلی برای فعالیت طراحان معروفی همانند ریموند لووی (Raymond Loewy) و آلکساندر جرارد (Alexander Girard) گشت. کلمه و اصطلاح لیوری به لباس های یکنواختی گفته می شد که خدمتکاران خانواده های ثروتمند در اوایل و اواسط قرن بیستم بر تن می کردند. با ظهور کالسکه، قط اهن و کشتی های بخار اصطلاح لیوری به دکوراسیون آن ها راه یافت. از دهه 1950 عناصر رنگ آمیزی هواپیما، وسایل نقلیه، مبلمان فرودگاهی، لباس های مهمانداران و بعلاوه تبلیغات نیز به صورت یکپارچه شده و در دهه 1990 این موضوع به وبسایت های شرکت های هواپیمایی نیز نفوذ کرد. از دهه 1950 و 60 لیوری هواپیما به صورت یکنواخت در کل ناوگان خطوط هوایی انجام گرفت. از طرف دیگر در زمان هایی طرح های سفارشی نیز بر روی بعضی از هواپیماها قرار می گیرند.

نکاتی جالب در خصوص لیوری و رنگ آمیزی

نقاشی روی هواپیما در چند لایه با استفاده از پوشش های پایه انجام شده که موجب براق شدن بدنه هواپیما و بعلاوه خشک شدن سریعتر آن می گردد. این می تواند عمر رنگ را تا دو برابر افزایش داده و تا 30 درصد سبک تر باشد زیرا رنگ آمیزی هواپیما حدود 450 کیلوگرم وزن خواهد داشت. استیکرها نیز برای عناصر چالش بر انگیز مانند عناوین و علامت ها استفاده می گردد. جالب است بدانید که برای رنگ آمیزی یک ایرباس 380 خطوط هوایی بریتیش ایرویز از 24 نقاش متخصص به مدت دو هفته و 2300 لیتر رنگ استفاده شده است. این مقدار رنگ که در حدود 650 کیلومگرم وزن داشته است برای پنج لایه رنگ آمیزی مورد استفاده نهاده شده و سطحی به مقدار 3500 متر مربع را پوشش داده است. خطوط هوایی امارات نیز برای ایرباس 380 خود که احتیاج به رنگ آمیزی نو داشته است در طول 15 روز که 7 روز از آن صرف رنگ آمیزی شد، به یاری 34 نقاش متخصص مساحت 3076 متر مربع را در 7 لایه پوشش داده اند. مقدار رنگ مورد استفاده در این لیوری 1100 کیلوگرم بوده است.

عناصر لیوری هواپیما

لیوری هواپیما شامل مجموعه ای از عناصر فردی می باشد. عنوان هواپیما معمولا در یک سبک خاص نهاده شده و به وسیله طراحان تایپوگرافی و معمولا به عنوان لوگو تعریف می گردد. مشخصاتی که معمولا در این بخش در نظر گرفته می گردد شامل یک متن تجاری یا قلم سفارشی، مقدار و نوع آن بر اساس کوچک یا بزرگ بودن سایز نوشته ها، نوع قرارگیری حروف در کنار هم، وزن و نسبت آن می گردد. بیشتر این موارد با توجه به نوع هواپیما متفاوت بوده و هرچه هواپیما بزرگتر باشد علائم نیز بزرگتر خواهد شد. از آنجاییکه نوع طراحی ها معمولا از روی سطح تخت قابل خواندن می باشد پس احتیاج است که عناصر بر اساس سطوح منحنی هواپیما اصلاح شوند. هواپیماهای خصوصی نیز از لیوری استفاده کرده اما به نظر می رسد که یکسان باشند. لیوری هواپیما و یکسان سازی آن ها در دهه 1950 و 1960 همه گیر شده و تا قبل از آن خطوط هوایی از لیوری های سفارشی برای هر کدام از هواپیماهای ناوگان خود استفاده می کرده اند. به عنوان مثال شرکت هواپیمایی ایرفلوت تا سال 1974 از رنگ آمیزی های متنوع برای هواپیماهای خود استفاده کرده و پس از این سال اقدام به یکنواخت سازی آن کرد.

انواع لیوری هواپیما در طول تاریخ

فلز لخت | Bare metal

تا زمان جنگ جهانی دوم به صورت پیش فرض طراحی بیرون هواپیما بدون هیچگونه رنگ آمیزی انجام می شد. اولین هواپیماهای فلزی که به این شکل فراوری شدند بویینگ 247 و داگلاس DC2 و DC3 بودند. در آن موقع رنگ بسیار گران بوده و وزن زیادی را به هواپیما اضافه می کرد. از طرف دیگر باعث آسیب های شیمیایی و ترک در پوسته هواپیما می شد بنابراین لیوری هواپیما به صورت بدون نقاشی ارزان تر بود. تحقیقی بر روی بتونه کاری ها در بدنه هواپیما در حین فرایند ساخت باعث شد تا طول عمر هواپیماهای مسافربری افزایش یابد.

به علت اینکه ساختارهای تمام فلزی تحت تاثیر جوش و فشرده سازی های شدید قرار می گرفته اند بنابراین در طول زمان این ساختارها به کامپوزیت و پلاستیک تغییر شکل پیدا کرد. بسیاری از شرکت های هواپیمایی در طول دوران خود از این لیوری استفاده کرده اند. بعضی از آن ها ادعا کردند که فلز خالص به عنوان لیوری هواپیما وزن را کاهش می دهد اما اظهار کردند که هزینه تعمیر و نگهداری آن بسیار بالا می باشد. از جمله خطوط هوایی که از فلز خالص برای مدت طولانی استفاده کرده است می توان به خطوط هوایی آمریکایی (American Airlines) اشاره نمود که در سال 2013 کار لیوری با رنگ را انجام تصویب کرده است.

خط فریب | Cheatline

یکی از اولین انواع لیوری هواپیما خط فریب بوده است. این کلمه از خطای دید نشات گرفته و با هدف ساده کردن تصویر هواپیما بر روی پنجره های آن طراحی شده است. یکی از قدیمی ترین شرکت هایی که از این ساختار استفاده کرده است خطوط هوایی ایالات متحده بوده که در اوایل دهه 1920 آن را به تصویب رساند. خطوط فریب یک نوار افقی تزیینی در کنار بدنه هواپیما بوده که ممکن است دارای یک یا چند خط باشد. این خطوط بر روی پنجره های هواپیما نهاده شده و گاها به سمت پایین یا بالای آن نهاده شده است. محبوبیت خطوط فریب از دهه 1970 به بعد کاهش یافته و امروزه به ندرت وجود دارند مگر در لیوری هواپیماهایی که سبک یکپارچه سازی به روش سنتی را دنبال می کنند.

چوب هاکی | Hockey stick

یکی دیگر از انواع لیوری هواپیما چوب هاکی بوده که به معنی ادامه دادن خطوط فریب با یک زاویه و حرکت آن به سمت بالا می باشد. در میان اولین لیوری های چوب هاکی می توان به خطوط هوایی استرن (Eastern Airlines) در دهه 1960 و بعلاوه خطوط هوایی آلیتالیا (Alitalia) در دهه 1970 اشاره نمود. طرح چوب هاکی تا اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 مورد استفاده قرار می گرفته است.

تمام رنگ | All-over colour

در سال 1965 خطوط هوایی برانیف (Braniff International Airways) طراح مشهور الکساندر جرارد را استخدام کرده تا هویت سازمانی خود را اصلاح نماید. این طراحی در نهایت منجر به نقاشی تمام بدنه هواپیما در رنگ های مختلف گشت. این هواپیمایی به عنوان بین المللی برانیف و به صورت سفارشی با اول حروف آن در بالای بال های هواپیما طراحی گشت. این فرایند بخشی از یکسری اصلاحات جامع بود که در سالن های اختصاصی فرودگاه و بعلاوه در خصوص کلاه های کارکنان پرواز نیز مورد استفاده نهاده شد.

در سال 1969 نیز خطوط هوایی کورت (Court Line Aviation) طراح معروف پیتر مرداک را استخدام کرده تا ایده ای برای اصلاح هویت شرکت ارائه نماید. این ایده در نتیجه باعث شد تا هر یک از هواپیماهای ناوگان این شرکت در 5 رنگ مختلف به همراه یک لیوری چوب هاکی باشد. نام هواپیما به صورت کورت طراحی شده و به صورت مورب نوشته شده بود. زمانی که این خطوط هوایی به شرکت LIAT فروخته شد به راحتی توانستند لیوری هواپیماها را تغییر دهند. در اواخر دهه 1970 پروه هوایی خدمات هوایی بریتیش (British Air Services) نیز از لویری تمام رنگ استفاده کرد. شرکت های بسیار دیگری نیز بوده و هستند که از این لیوری استفاده کرده و این لیوری پر هزینه را برای یکپارچه سازی خود مورد استفاده قرار داده اند.

لیوری در هواپیما به عنوان یک نشان و نماد مورد استفاده قرار می گیرد. از گذشته تا به اکنون نمونه های متفاوتی در دهه های مختلف بر روی هواپیماها مورد استفاده نهاده شده است. با ما همراه باشید تا در بخش دوم این مطلب انواع لیوری هواپیما را برای شما تشریح نماییم.