آصفی هروی؛ غزلسرایی از هرات - هیو بلاگ

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگاران- بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

آصفی هروی (قُهِستانی) شاعر سده نهم و دهم هجری قمری است.

در 853ق در هرات به دنیا آمد. بعضی مورخان لقب او را کمال الدین و بعضی دیگر مقیم الدین گفته اند. پدرش نعیم الدین نعمت الله قهستانی، وزیر سلطان ابوسعید گورکان بود. در دوره تیموری به وزیران لقب آصف داده می شد.

آصفی هروی هم به سبب مقام پدرش آصفی تخلص می نموده است. آصفی در هرات تربیت یافت و در همان شهر فنون ادب را آموخت. در هرات در سایه عنایت سلطان حسین بایقرا و در خدمت امیر علیشیر نوایی و سلطان بدیع الزمان میرزا بود؛ البته به بدیع الزمان میرزا التفات بیشتری داشت. آصفی شاگرد عبدالرحمان جامی بود و نزد او مقام و منزلت بالایی داشت؛ چنان که جامی در مجالس شعر، اشعار آصفی را به مثابه حسن ختام مجلس استماع می کرد.

آصفی بیشتر عمر خود را در هرات گذراند و فقط دو سفر به مکه و بلخ کرد. او خاتمه در هرات درگذشتو پیکر وی را در گازرگاه هرات به خاک سپردند. در خصوص تاریخ وفات او اختلاف است. احتمالاً بین 920 تا 928ق درگذشته که به استناد بعضی شواهد تاریخ دقیق تر آن 923ق است.

آصفی مردی وارسته و آراسته بود و به علت اینکه پدرش وزیر بود، در طرز رفتار و اخلاقش دقت بسیار می کرد. از آصفی دیوان شعری در دست است حاوی غزل، رباعی و قصیده. اشعار آصفی غالباً دارای الفاظ و مضامین و نکته های باریک است. در اشعارش از شاعران معاصر و قبل از خود، از جمله خیام، سعدی، حافظ، امیرخسرو دهلوی، جامی، فغانی و هلالی تأثیر گرفته و گاه نیز به استقبال آنها رفته است. مضمون سازی، باریک بینی و بیش از همه صنعت تلمیح از ویژگی های شعر اوست و این نشانه شروع سبک هندی است که در روزگار شاعر هنوز رواج نیافته بود.

شهرت آصفی به غزل های اوست. دولتشاه سمرقندی شعر او را خیال پرور و ایهام اندیش می خواند. رباعیات آصفی متأثر از تفکر خیام است. او منظومه ای نیز به طرز مخزن الاسرار سروده است. بعضی از اشعار آصفی یا مصراع هایی از آن امروزه به صورت ضرب المثل درآمده است؛ از جمله رسیده بود بلایی ولی به خیر گذشت یا سالی که نکوست از بهارش پیداست.

دیوان آصفی شامل 2460 بیت، تا به امروز دو بار به چاپ رسیده است. یک بار به تلاش فکری سلجوقی در هرات در 1337ش و بار دیگر به تلاش هادی ارفع کرمانشاهی در تهران در 1342ش.

4104/

مجله آی سیب: مجله آی سیب | مجله فناوری های جدید، رایانه ها، موبایل ها و کجت های هوشمند

مجله بیزبینگ: مجله بیزبینگ، مجله موفقیت در کارآفرینی و کسب و کار